Aanmelden
Overzicht

De kracht van spel voor kinderen in de jeugdzorg

Bij Stichting ROOZ werken we dagelijks met kwetsbare kinderen. Onze begeleiders zetten zich in om hen te helpen in hun ontwikkeling en hen te ondersteunen bij het verwerken van trauma’s of andere uitdagingen. Spel speelt daarbij een belangrijke rol. Thijs is gedragswetenschapper en legt uit hoe spel kinderen helpt om te leren en te verwerken.

Spel is een manier voor kinderen om de wereld om hen heen te ontdekken en om te gaan met hun gevoelens. Spelen is niet alleen leuk, maar ook een krachtig middel om onbewuste processen naar boven te brengen. Volgens Thijs is het belangrijk om spel in al zijn vormen te herkennen en te waarderen. “Soms zien mensen spelen als iets wat alleen met speelgoed gebeurt, maar spel is veel meer dan dat. Het kan ook bestaan uit simpele handelingen zoals het in en uit een doos doen van wc-rolletjes. Het gaat om wat het kind daarmee ervaart en wat het probeert te uiten.

Spelen kan ook kinderen helpen die met traumatische ervaringen te maken hebben gehad,” vertelt Thijs. “Het geeft hen de mogelijkheid om op een veilige manier emoties te uiten die ze niet onder woorden kunnen brengen.” Hij legt uit dat het spelen vaak onbewuste processen aan het licht brengt: “Door middel van spelen kan een kind verwerken wat er diep van binnen speelt, zonder dat er directe woorden aan te pas komen. Andere bijkomende voordelen zijn dat kinderen door middel van samen spelen van elkaar kunnen leren en vriendschappen kunnen ontwikkelen. En dat heeft weer een postief effect op het zelfbeeld en het zelfvertrouwen van de kinderen.”

Ervaringsgerichte hulpverlening

Thijs is van mening dat spelen en andere ervaringsgerichte vormen van hulpverlening een grotere rol zouden moeten spelen in de jeugdzorg. Hij citeert: “Tell me and I will forget, show me and I may remember, involve me and I will know.” Hiermee benadrukt hij dat kinderen beter leren en verwerken door iets daadwerkelijk te ervaren. “In de hulpverlening wordt in mijn optiek veel gepraat, en het zou mooi zijn als we meer naar ervaringsgerichte vormen van hulpverlening gaan, zoals speltherapie en ervaringsleren,” zegt Thijs. “Spelen biedt kinderen een veilige ruimte om te experimenteren, te ontdekken en te verwerken. Het is onmisbaar binnen de jeugdzorg.”

Wat is speltherapie?

Verschillende medewerkers van Stichting ROOZ hebben zich gespecialiseerd in het spelenderwijs begeleiden van kinderen. Fenna is persoonlijk begeleider en volgt momenteel de masteropleiding speltherapie. Speltherapie is een vorm van psychotherapie speciaal voor kinderen, waarbij zij via spel hun emoties en ervaringen kunnen uiten. “Spel is de taal van het kind,” legt Fenna uit. “Kinderen verwerken dingen vanuit hun onderbewuste door te spelen, en dat blijft belangrijk, ook als ze ouder worden.”

Speltherapeuten worden cliëntgericht opgeleid, waarbij de basishouding cruciaal is: congruentie, empathie en onvoorwaardelijke acceptatie. “Je creëert ruimte voor een kind om te doen wat hij nodig heeft,” zegt Fenna. “We hebben twee afspraken: we doen elkaar geen pijn en we maken niks kapot. Verder mag alles.”

Tijdens haar opleiding leert Fenna over de verschillende speelwerelden van kinderen. “Er is bijvoorbeeld de lichamelijke wereld, waar ze met hun zintuigen experimenteren. De hanteerbare wereld, waar ze doen alsof en materiaal gebruiken zoals het bedoeld is. De esthetische wereld, waar ze bouwen en creëren, en de illusieve wereld, waarin rollenspellen en interactie centraal staan.”

De rol van speltherapie in de jeugdzorg

Fenna legt uit dat speltherapie breed kan worden ingezet. “Je ziet het vaak bij getraumatiseerde kinderen, maar het is ook geschikt voor kinderen met faalangst, emotieregulatieproblemen of boosheid.” Een bijzondere vorm is ouder-kind speltherapie, waarbij ouder en kind samen in de speelkamer zijn. “Je kunt dan heel gericht werken aan de relatie tussen ouder en kind,” aldus Fenna. Het doel van ouder-kindspeltherapie is dat ouder en kind samen positieve ervaringen opdoen waardoor de onderlinge relatie hersteld kan worden. Fenna sluit af met een krachtige boodschap: “Het allerbelangrijkste is dat spel de taal van het kind is. Als het je lukt om aan te sluiten bij dat spel en te begrijpen wat een kind ermee wil zeggen, dan heb je goud in handen.”

De laatste nieuwtjes van Stichting ROOZ in jouw mailbox?

Deze content kun je niet kopiëren in verband met privacy.