Opvang met net dat beetje extra: BSO+

Sommige kinderen kunnen hun draai niet vinden op de reguliere kinderopvang. Er zijn te veel prikkels, de dagen zijn te ongestructureerd of de groep is te groot. Maar hun ouders moeten ook gewoon werken, dus opvang is wel nodig. BSO+ biedt net dat beetje extra dat sommige kinderen nodig hebben.

Tekst: Lilian Roos | Bron: www.kinderopvangtotaal.nl 

Op een bosrijke plek in Ede staat een groot, vrijstaand woonhuis waar dagelijks zo’n 24 kinderen de middag doorbrengen, terwijl hun ouders aan het werk zijn. In diverse ruimten spelen ze in kleine groepjes, vrij van prikkels. De dagen hebben een vast ritme, geen onverwachte verrassingen. Het ene meisje heeft autisme, waardoor een reguliere opvang te druk en onoverzichtelijk voor haar is. Een ander jongetje vertoont gedragsproblemen en heeft als leervraag ‘samenspelen’. Zo heeft elk kind binnen de groep een eigen extra zorgbehoefte.

‘Op een groep van twaalf kinderen hebben wij twee pm’ers’, vertelt Jennifer van Huizen. Als gedragswetenschapper coacht zij de pm’ers die werkzaam zijn bij zorgorganisatie Stichting ROOZ. Het huis in Ede is de bso-locatie van Stichting ROOZ, bestaande uit twee groepen met vier pm’ers. ‘Voorheen boden we naschoolse dagopvang voor kinderen met een zorgvraag, maar sinds drie jaar zijn we overgegaan in een BSO+. Dit betekent dat we een code in het Landelijk Register Kinderopvang (LRK-code) hebben. We zijn sindsdien dus een officiële bso. De plus staat voor de extra zorg die we bieden, zoals kleinere groepen, meer begeleiding, veel rust en structuur.’

De drempel lager

In Nederland zijn naar schatting 175 kinderopvanglocaties waar plusopvang wordt geboden, op een totaal van bijna 17.000 locaties, zo blijkt uit onderzoek uit 2022 door Kantar Public (in opdracht van het ministerie van SZW). Onder deze plus-opvanglocaties vallen ook kinderdagopvang, voorschoolse educatie en peuteropvang. Zo’n duizend plusopvanglocaties bieden BSO+.

De drempel naar BSO+ is voor ouders lager dan naar de eerdere naschoolse opvang van Stichting ROOZ. ‘Voorheen boden wij alleen begeleiding vanuit de jeugdhulp’, legt Jennifer uit. ‘Maar sinds we als bso staan geregistreerd, komen vaker kinderen bij ons die hun draai niet vinden op de reguliere bso omdat ze extra zorg nodig hebben.’ Voor deze kinderen is gespecialiseerde jeugdzorg te zwaar.

Bovendien lopen de geldstromen anders bij de BSO+. ‘Voor het bso-deel van onze opvang betalen ouders het reguliere kinderopvang-tarief, waarvoor ze kinderopvangtoeslag kunnen aanvragen bij de overheid’, legt Jennifer uit. ‘Het plus-gedeelte – de extra zorg – betaalt de gemeente, mits er een duidelijke zorgvraag is. Dit kan zorg op allerlei gebieden zijn, van autisme of adhd tot kinderen in een lastige thuissituatie door bijvoorbeeld een vechtscheiding.’

Toename kinderen met extra zorgvraag

Zowel kinderopvangorganisaties als gemeenten zien dat steeds meer kinderen een zorgvraag hebben. Dit kwam naar voren in de gesprekken die Kantar Public voerde voor het onderzoek dat hierboven al werd genoemd. Er is vooral een stijging van gedragsproblemen en taal- en ontwikkelingsachterstanden bij kinderen. De behoefte aan BSO+ neemt dus toe. Jennifer ziet dan ook een toename van BSO+-initiatieven in haar omgeving. Waar Stichting ROOZ van oorsprong een zorginstelling is, zijn er ook steeds meer reguliere opvangorganisaties die BSO+-groepen draaien.

De BSO+ wordt daarnaast op verschillende manieren ingericht. Er zijn exclusieve BSO+-groepen, zoals bij Stichting ROOZ, maar ook gemengde groepen die deels reguliere opvang bieden en een aantal kinderen op de groep hebben met een extra zorgvraag.

Humankind Kinderopvang en -ontwikkeling heeft een gemengde BSO+. ‘Onze BSO+-groep heeft maximaal vijftien kinderen’, vertelt pedagogisch beleidsmedewerker Wilmie Peeters. ‘Van die vijftien kinderen hebben maximaal vier een extra zorgvraag. De insteek is normaliseren. We hebben de hulpvraag van deze vier kinderen goed in beeld, maar het doel is dat ze zo veel mogelijk meedoen in het reguliere programma. De ‘plus’ is een pm’er met een specialisme die goed kan inspelen op ontwikkelings- of gedragsproblemen.’

Ook de locatie van de groep is ‘gewoon’. Wilmie: ‘We hebben de inrichting en indeling van de ruimte wel extra nagelopen op het gebied van overzichtelijkheid, structuur, aantrekkelijke speelplekken, duidelijke looproutes en een fijne rustplek, maar dat is natuurlijk voor elke groep belangrijk.’

Meer acceptatie door mix

Een gemengde groep sluit aan op het ‘passend onderwijs’ en dus ook ‘passende opvang’ van tegenwoordig. Met deze insteek wil de overheid zorgen dat meer kinderen met een extra zorgvraag meedraaien op reguliere scholen en opvang. ‘De kinderen kunnen door de extra begeleiding uiteindelijk vaak gewoon meedoen bij de reguliere bso’, aldus Wilmie. ‘Bovendien werkt het ook de andere kant op: de andere kinderen op de groep ontwikkelen meer acceptatie en begrip voor opvallend gedrag.’

Bij een gemengde groep is het extra belangrijk om korte lijntjes te houden met de ouders en ze mee te nemen in de ontwikkelingen in de groep, vindt Wilmie. ‘Als er iets voorvalt, bespreken we dit met de ouders. We zijn daar nog wat alerter op dan bij andere groepen. Op die manier laten we ouders zien dat we scherp zijn op een veilig groepsklimaat. Tegelijkertijd gaat er op alle groepen natuurlijk wel eens iets mis en is het voor kinderen leerzaam om met opvallend gedrag van andere kinderen om te gaan. Als we de kinderen goed begeleiden en met ouders in gesprek blijven, kunnen alle kinderen op de groep veel van elkaar leren.’