Springen, vallen, en weer opstaan: de rommelspeeltuin

Springen, vallen, en weer opstaan. Aanklooien maakt de jeugd weerbaar en veerkrachtig. Dit voorjaar opent de eerste ‘rommelspeeltuin’ van Nederland. En die is verboden voor ouders. “Spelen is iets van een kind, met kinderen onderling. Volwassenen moeten zich daar niet mee bemoeien” zegt Martin Hup, oprichter van de grootste natuurspeeltuin van Nederland.

Het percentage jeugd dat nooit buiten speelt, verdubbelde in vijf jaar van 8 naar 17 procent.
Volgens pedagoog Martin van Rooijen is het begrijpelijk dat de jeugd niet meer buiten te vinden is: “Er is tegenwoordig bijna nergens meer risico of uitdaging te vinden. Er zijn geen rommelveldjes meer, geen spannende plekken. In speeltuinen zijn kinderen snel uitgespeeld.” Van Rooijen promoveert op een onderzoek naar ‘risicovol spelen’: spelen met de kans dat je een bult of een schram oploopt. Hij introduceerde al in meerdere speeltuinen, basisscholen en opvanglocaties zogenaamde loose parts: kabelrollen, kapotte dakpannen, een huishoudtrapje. Deze bieden 101 mogelijkheden om mee te experimenteren.

Van Rooijen is betrokken bij de eerste rommelspeeltuin van Nederland, naar het voorbeeld van junk playgrounds. Het is de bedoeling dat de jeugd er vrij kan spelen, zonder toeziend oog van ouders. Want volgens Van Rooijen is het van groot belang dat ouders zich niet bemoeien met het spelen van hun kinderen: zij ontnemen ze anders de mogelijkheid lastige situaties zelf op te lossen. “Dat spreekt hun veerkracht aan en leert hen vol zelfvertrouwen weer verder te gaan”, aldus Van Rooijen.

Buiten ronddraven is heel goed voor de ontwikkeling van kinderen, weet ook psycholoog Marielle Balledux van het Nederlands Jeugd Instituut: “Rennen, springen en vallen en steppen helpt bij het ontwikkelen van hun motoriek. Ze worden er behendig van, ze leren samen spelen, anderen ontmoeten. Ook zij vindt het belangrijk om als ouder niet steeds in de nek van je kinderen te hijgen, al begrijpt ze dat het moeilijk is om ze los te laten. Dat gezinnen tegenwoordig steeds kleiner zijn, speelt een rol in de overbescherming, vermoedt Balledux. Over de gevolgen van minder buiten spelen is nog geen hard onderzoek, maar er zijn wel signalen dat we sneeuwvlokjes aan het opvoeden zijn. Zo klagen militairen dat rekruten van nu veel minder behendig zijn dan die van tien jaar geleden, en dat ze niet tegen een stootje kunnen.

Ook is er onderzoek dat uitwijst dat kinderen die geen risico’s mogen nemen, meer kans hebben op angststoornissen. Dit noemt Van Rooijen de overbeschermingsparadox. Als ouders alle mogelijke vervelende ervaringen bij hun kinderen weghouden, is de kans dat het fout gaat des te groter. Als ze niet leren om voor hun eigen veiligheid te zorgen en het gaat een keer mis, dan weten ze ook niet hoe ze een probleem kunnen oplossen.

“Je kinderen een middag buiten laten rommelen is het mooiste cadeau dat je ze kunt geven. Dat zijn dingen die zich later herinneren. Niet dat ze thuis zaten te gamen” aldus Martin Hup.

Bron: Eveline Bijlsma (21 januari 2024). Springen, vallen en weer opstaan: superbelangrijk! Nieuwe risicovolle speeltuin verboden voor ouders: ‘Pijn hoort bij het leven, dat is leerzaam’ De Telegraaf